Koronavirüs nedeniyle tokalaşmaktan kaçınan kişilerin elini göğsüne götürerek selamlaşması, unutulan kültürümüzü ortaya çıkardı.

Koronavirüsten korunmak için tokalaşmaktan kaçınılması gerektiğini ifade eden Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ağırladığı devlet büyüklerini elini kalbine götürerek selamladı.

Bu akıma uyan birçok kişi tokalaşma yerine elini kalbine götürerek selamlaşmaya başladı. Bu durum bazı kişiler arasında küskünlüğe yol açsa da sağlık çevrelerinden tam destek aldı.

Uzmanlar, sağlık açısından tercih edilen elin kalbe götürülerek selamlaşma yönteminin aslında bizim gerçek kültürel ögemiz olduğunu belirtiyor.

Beden Dili Uzmanı Nigar Ayyıldız, AA muhabirine yaptığı açıklamada, sosyal mesafenin sadece koronavirüsten korunmak için değil her türlü iletişimin sağlıklı yürütülebilmesi için gerekli olduğunu söyledi.

Ayyıldız, verdiği eğitimlerde de bu konuya değindiğini anlatarak, “Eğitimlerimde mahrem bölge 45 cm, kişisel bölge 120 cm, sosyal bölge 220 cm ve ortak bölge 220 cm ve üzeri olarak sıklıkla anlatıyoruz. Ancak bu bölgelerin ihlal edilmemesi günümüzde her zamankinden fazla önem kazandı. Ülkemiz konum açısından ticaretlerin, askeri sevkiyatların, hac kafilelerinin, göç kavimlerinin geçiş noktası olduğu için salgın hastalıklar hep coğrafyamızın imtihanı olmuş. Biz tarihimizdeki en büyük salgınları veba, kolera, çiçek ve benzeri şekillerde Fatih Sultan Mehmet, Kanuni Sultan Süleyman, Abdülmecid ve II. Abdülhamid zamanında görüyoruz. Gerek bu salgın hastalıklar, gerekse zamanla farklılaşan toplum dinamikleri Osmanlı’dan günümüze kültür yapısında birçok değişikliğe sebep oldu. Bu değişiklikleri en çok selamlaşma şekillerimizde görüyoruz.” diye konuştu.

–

İletişimde beden dilinin yüzde 60 oranında etkili olduğunu vurgulayan Ayyıldız, bunun çok önemli bir yüzde olduğunu aktardı.

“Yani insanlar bizimle ilgili kararlarının çoğunu sessiz iletişim yöntemi olan beden dilimize bakarak veriyor” diyen Ayyıldız, şunları söyledi:

“Ellerin kullanımı da sosyalleşmede ve beden dilinde çok önemli. Çünkü eller karşı tarafa güveni en açık şekilde anlatan organlarımız. Dokunmanın tüm canlılar üzerindeki etkisi yadsınamaz. Buradan yola çıkarak

tokalaşmanın önemini anlayabiliriz. Ancak şu andaki tokalaşma ve selamlaşma şeklimizin ana kaynağı bu duygunun bilinmesi değil. Aksine avlanan insanların ellerinde silah olmadığını göstermesi amacı ile tokalaştıklarını kaynaklarda görüyoruz. Türk-İslam geleneğinde tokalaşma tarihsel sürece bağlı olarak değişiklikler gösteriyor. Mesela Türklerde selamlaşma önce göz göze bakma, sonra genellikle iki kişinin de iki elini kullanarak dirsek ile bilekler arası karşılıklı tutularak sertçe iki elin kavranması yani kandan kana ve en son da sarılarak kalpten kalbe yapılırdı. İslam’la tanışan Türklerde davranış şekilleri değişti. Osmanlı’da sırayla el öpme, etek öpme, el sıkma-musafaha, sağ elini göğsüne sol elini sarığına götürme, temenna etmek şeklinde selamlaşmalar görüyoruz.”

Osmanlı’da en çok da temennaya rastlandığını ifade eden Ayyıldız, aslında bu selamlaşma şeklinde tam anlamıyla bedenin dile geldiğini söyledi.

Bu selamlaşmanın çok güzel anlamları olduğunu anlatan Ayyıldız, “Bir elini ‘muhabbetin yüreğimde’ anlamında göğsüne bastıyor, sonra ‘yâdın dilimde’ anlamında dudaklarına değdiriyor, oradan da ‘yerin başımın üzerinde’ anlamında başına koyuyordu. Tanzimatla birlikte Batılılaşma çalışmaları selamlaşma şekillerini de değiştirdi. Batılılaşma ilk ve keskin şekilde protokollerde yaşandı. Reverans bizde yer bulmadı.Temenna, şapka inkılâbından sonra değişti ve kalp devre dışı bırakılarak el doğrudan başa gitmeye başladı. Ardından özellikle İngiliz şövalyelerinin tokalaşma şekli olan bugünkü tokalaşma şekli önce soylu kişiler arasında sonra da tüm Türkiye’de yer buldu.

Ne var ki, tokalaşma ve selamlaşma şekilleri artık koronadan öncesi ve sonrası olarak sorgulanır hale geldi. Çünkü ellerin hastalıkların bulaşmasında çok büyük bir rol oynuyor. Dolayısıyla toplum olarak geçirdiğimiz ve geçirmekte olduğumuz tüm olaylar, salgınlar kültürel yapımız üzerinde büyük değişikliklere sebep oluyor. Şu andaki durum aslında bir anlamda temennaya dönüş. Bu da yadırganacak bir şey değil, aksine gerçek kültürümüze dönmektir.” şeklinde konuştu.